رفتن به محتوای اصلی
x

مولف: جین وبستر
مترجم: سوسن اردکانی (شاهین)
ناشر: موسسه انتشارات مدبر
کمتر کسی هست که نام «بابالنگ دراز» را نشنیده باشد. جین وبستر، با سبکی ویژه، کتابی ماندگار پدید آورد که بدون شک می توان آن را در زمره شاهکارهای ادبی جهان به شمار آورد. بعد از موفقیت آن کتاب، وبستر کتاب دیگری را به همان سبک و سیاق به رشتۀ تحریر درآورد که اگر چه همیشه در سایه موفقیت بابالنگ دراز باقی ماند، اما زیبایی آن چیزی از کتاب اولی کم ندارد. کتاب «دشمن عزیز».
در کتاب «دشمن عزیز» ماجراها از زبان، یا بهتر بگوئیم از قلم سالی مک براید در نامه هایش دنبال می شوند. در این کتاب، ماجراها به حالت زمانی دوگانه درمی آید. از یک سو نسبت به کتاب «بابالنگ دراز»، که به نوعی گذشته به شمار می آید، روبه جلو است؛ چرا که همه دخترهای آن مدرسه شبانه روزی قدیمی بزرگ شده اند و در دنیای واقعی به سر می برند.  از دیگر سو به عقب بر  می گردد، چرا که تقریباً کل کتاب در لوکیشن «نوانخانه جان گریر» که یتیم خانه دوران بچگی جودی ابوت است می گذرد.
کتاب هایی که حاوی نامه ها هستند در طول تاریخ کم نبوده اند مانند: آن شرلی در ویندی پاپلز، ببر سفید، پاملا (پاداش پاکدامنی)، رنج های ورتر جوان، نامه های ایرانی (منتسکیو) و... و یا در فرهنگ خودمان نامه های سیمین و جلال یا نامه های خاموشان را مورد توجه قرار دهیم.
قلم و سبک نگارش کتاب نیز در نوع خود جالب و حتی کم نظیر است. کتاب حاوی دو روی آئینه زندگی یعنی غم ها و شادی هاست که در قالب طنزنامه یا غم نامه ارائه شده است. در جایی از کتاب شما به خنده ای واقعی می افتید و در جایی دیگر ناخود آگاه قطرات اشک از چشمان تان جاری می شود. نگارنده به درستی توانسته است توازن بین این دو را برقرار کند و از حیث نگارش دوگانه موفق بوده است.  یکی از جنبه های قابل توجه کتاب، نکات ظریف و دقیق تربیتی آن است. از این نظر شاهکاری علمی به سبکی استعاری به شمار می آید. یعنی بدون اینکه در ورطه ملال آور تئوری های علمی بیافتد، در قالب گزارش های داستانی در درون نامه ها، نکات دقیق تربیتی و روانشناسی کودک و اجتماع را خاطرنشان ساخته و می تواند دستنامه ای عملی برای محیط های پرورشگاهی یا شیر خوار گاهها یا کلا پدر و مادرها باشد. از دیگر مسائلی که این کتاب به طور غیرمستقیم به آن می پردازد کتاب خوانی و معرفی کتاب است. بخشی از مکاتبات سالی و دکتر مک ری به معرفی کتاب های خوب و بیشتر تربیتی و روانشناسی می گذرد که در نامه های بعدی درباره محتوا و نکته های کتاب ها با هم گفتگو می کنند. به طوری که غیرمستقیم نشان داده می شود که تصمیمات برای اداره پرورشگاه به نوعی علمی و برآمده از کتابها است.
حرف درباره این کتاب زیاد است و می شود ساعت ها در مورد آن گفت و شنید. اما هیچ لذتی با خواندن آن برابری نمی کند. توصیه یک کتاب خوب از بین صدها کتاب خوب بشری دشوار است اما اگر قرار باشد مجموعه ای دست چین شده از بین کتاب های خوب و اثرگذار تهیه کنیم، قطعاً «دشمن عزیز» یکی از کاندیداهای پرشانس راه یابی به این مجموعه خواهد بود.

 

تحت نظارت وف ایرانی